Mindfulness (Farkındalık) Olgusu Üzerine Kavramsal Bir Araştırma
Özet Görüntüleme: 1406 / PDF İndirme: 908
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8216887Anahtar Kelimeler:
Mindfulness, Farkındalık, Bilinçli Farkındalık, Örgütlerde Bilinçli Farkındalık, İşyerinde Bilinçli FarkındalıkÖzet
Mindfulness (Farkındalık), çağlar boyunca, iyi oluş ve mutluluk hali üzerine kişilere önerilip öğretilen ve uygulanan bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde ise hem kişisel pratikleri hem de örgütsel bilişsel süreçleri geliştirmeyi hedefleyen bir yaklaşım olma yolundadır. İlk olarak Budist öğretisi şeklinde karşımıza çıkmış olsa da içinden spiritüel öğretileri çıkarıp seküler bir protokol haline getiren John Kabat-Zinn, modern bilimin de bu kavramı ciddiye alacağını öngörerek, mindfulness ı Batı tıbbında klinik olarak incelemeye başlamış ve psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmasına öncülük etmiştir. Bu çalışmada mindfulness kavramı, işyerinde mindfulness ekseninde ele alınmış olup, örgütlerin başarıya ulaşmaları açısından önemi irdelenmiştir. Mindfulness için temel oluşturan farkındalık stratejileri ve dayandığı kuramsal temeller, boyutları ve temel tutumlar gibi konular bağlamında açıklamalarda bulunulmuştur. Yine ulusal ve uluslararası yazın taraması kapsamında ulaşılan eserlere ilişkin değerlendirmeler de bu çalışma kapsamında yapılmıştır. Çalışma kapsamında ayrıca, uygulayıcılar ve örgütsel davranış alanı ile ilgili çalışan araştırmacılara da önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Akçakanat, T ve Köse, S. (2018). Bilinçli Farkındalık (Mindfulness): Kavramsal Bir Araştırma. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, Yıl: 3, Cilt:2, Sayı: 2, s. 16-28.
Akıllılar, T. (2013). İkinci yabancı dil olarak Almanca öğreniminde üstbilişsel farkındalık. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14, 275-285.
Akın, E., & Çeçen, M. A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi: Muş Bulanık örneği. Turkish Studies. 9(8), 91-110.
Aksu, A., Zinnuroğlu, M., Karaoğlan, B., Akın, S., Kutsal, Y. G., Atalay, F., & Dinçer, G. (2005). Osteoporoz, eğitim durumu ve farkındalık düzeyi araştırma sonuçları. Osteoporoz Dünyasından, 11(1), 36-40.
Alidina, S. (2015). The mindful way through stress: The proven 8-week path to health, happiness, and well-being. Guilford Press.
Atalay, Z. (2019). Mindfulness-Bilinçli Farkındalık, İnkılap Kitabevi.
Avşar GE. (2020). Farkındalık (Mindfulness) Temelli Dikkat Geliştirme Programının 3. Ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Dikkat Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, İstanbul.
Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, 125–143.
Bağçeci, B., Döş, B., & Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566.
Bektaş-Öztaşkın, Ö. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde belgesel film kullanımının akademik başarıya ve bilinçli farkındalık düzeylerine etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 3(2), 147-162.
Bodhi, B. (2011). “What does mindfulness really mean? A canonical perspective”, An Interdisciplinary Journal, Volume 12, Issue 1: Mindfulness: diverse perspectives on its meaning, origins, and multiple applications at the intersection of science and dharma.
Brown, K. W. ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-844. DOI: 10.1037/0022-3514.84.4.822
Cüceloğlu, D. (2007). Bir sohbet oluşturmak ve sohbet içinde kalabilmek (7). http://www.dogancuceloglu.net/yazilar/275/bir-sohbet-olusturmak7
Çatak, P. D., & Ögel, K. (2010). Farkındalık temelli terapiler ve terapötik süreçler. Klinik Psikiyatri. 13, 85-91.
Çelik, D. A., & Çetin, F. (2014). Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında bilinçli farkındalık ve özbilinç’in rolü. Research Journal of Business and Management. 1(1), 29-38.
Damcı, T. (2016). Bir Yol Var, Mindfulness ile Yaşam Biçimini Değiştirmek, Doğan Novus Yayınları, İstanbul.
Dane, E. (2011). Paying attention to mindfulness and its effects on task performance in the workplace. Journal of Management, 37(4), 997-1018. doi.org/10.1177/0149206310367948
Dane, E. ve Brummel, B. J. (2014). Examining workplace mindfulness and its relations to job performance and turnover intention. Human Relations, 67(1), 105-128. DOI: 10.1177/0018726713487753
Demir, Ö., & Doğanay, A. (2010). Bilişsel koçluk yöntemiyle öğretilen bilişsel farkındalık stratejilerinin altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde bilişsel farkındalık becerilerine ve kalıcılığa etkisi. İlköğretim Online. 9(1), 106-127.
Demir, V. (2015). Bilinçli farkındalık temelli kognitif terapi programının bireylerin depresif belirti düzeyleri üzerine etkisi. Psikoloji Çalışmaları. 35(1), 15-26.
Demir, V. (2017). Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerine etkisi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 7(12), 98-118.
Demir, V., & Gündoğan, N. A. (2018). Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüklerini azaltmadaki etkisi. Ege Eğitim Dergisi. 19(1), 46- 66
Deniz, M. E., Erus, S. M., & Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş ilişkisinde duygusal zekânın aracılık rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 7(47), 17-31.
Erme, T.(2021). Kadın Akademisyenlerde Bilinçli Farkındalığı Artıran Çalışma Yaşam Kalitesi Unsurları Üzerine Bir Araştırma, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi.
Germer, C. K. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Hove: Routledge
Gilbert, P. (2005). Compassion and cruelty: A biopsychosocial approach. In P. Gilbert (Ed.), Compassion: Conceptualisations, research and use in psychoNyanaponika Therapy (pp. 9-74). Hove: Routledge.
Gunaratana, B.H., (2011). Mindfulness in Plain English, Wisdom Publications.
Güldal, Ş. (2019). Bilinçli farkındalık temelli ergenlere yönelik psikoeğitim programının karakter güçleri, bilinçli farkındalık ve akademik başarı gelişimine etkisinin incelenmesi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi, Turkey).
Hanh, T. N. (1998). The Heart of the Buddha’s Teaching. New York, NY: Broadway.
Hanh, T.N. (2008). The Miracle of Mindfulness: The Classic Guide to Meditation by the World's Most Revered Master by Thich Nhat Hanh (2008) Paperback (Classic Edition), Chatterbox Publisihing.
Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment Nyanaponika Therapy and the new behavior Nyanaponika Therapies: Mindfulness, acceptance, and relationship. In S. C. Hayes, V. M.Follette, & M. M. Linehan (Eds.), Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition (pp. 1–29). New York: Guilford Press.
Hayes, S. C, Follette, V. M., & Linehan, M. M., eds. (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition. New York: Guilford Press
Hearn, J.H., & Finlay, K.A. (2018). Internet-delivered mindfulness for people with depression and chronic pain following spinal cord injury: A randomized, controlled feasibility trial. International Spinal Cord Society, 56, 750-761.
Hoy, W. K., Gage, C. Q., ve Tarter, C. J. (2006). “School Mindfulness and Faculty Trust: Necessary Conditions for Each Other?”. Educational Administration Quarterly, 42(2), 236–255.
Kabat-Zinn, J. (1982). An Outpatient Program in Behavioral Medicine for Chronic Pain Patients Based on the Practice of Mindfulness Meditation: Theoretical Considerations and Preliminary Results. General Hospital Psychiatry, 4, 33-47.
Kabat-Zinn, J. (1994). Wherever you go there you are. New York: Hyperion
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science And Practice, 10(2), 144-156. DOI: 10.1093/clipsy/bpg016
Kabat-Zinn, J. (2016). Sitting Meditations. Mindfulness 7, 1441–1444 . https://doi.org/10.1007/s12671-016-0625-6
Kalafatoğlu, Y. (2017). Examining contextual and individual antecedents of mindfulness and its relation with ethical behaviour. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
Kana, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin üstbiliş okuma stratejileri farkındalık düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 16(1), 100-120.
Karacaoğlan, B., & Şahin, N. H. (2016). Bilgece farkındalık ve duygu düzenleme becerisinin iş tatminine etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 8(4), 421-444
Karavardar, G. (2015). İş yaşamında farkındalık: iş-aile dengesi ve iş performansı ile ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 13(1), 186-199.
Kong, F., Wang, X., & Zhao, J. (2014). Dispositional mindfulness and life satisfaction: The role of core self-evaluations. Personality and Individual Differences, 56, 165–169. https://doi.org/10.1016/j.paid.2013.09.002
Levey, M. ve Levey, J. (2018). “Roots and Shoots of Mindfulness”, Subtle Energies Magazine, Volume: 28, Isuue: 3.
Linehan, M. M. (1993a). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. New York: Guilford Press.
Long, E. C. (2017). What makes us mindful and why does it matter? Relationships among meaningfulness, state mindfulness, and counterproductive work behavior (Yayın Numarası 10605523). (Doktora Tezi, University of North Carolina)
Manier, A. O. (2019). Towards an integrated model of mindfulness at work: Development of the mindfulness at work scale (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Saint Mary’s University.
Marlatt, G. A., & KristelJer, J. L. (1999). Mindfulness and meditation. In W. R. Miller (Ed.), Integrating spirituality into treatment: Resources for practitioners (pp. 67-84). Washington, DC: American Psychological Association.
Naber, C. M., Water-Schmeder, O., Bohrer, P. S., Matonak, K., Bernstein, A. L., & Merchant, M. A. (2011). Interdisciplinary treatment for vestibular dysfunction: the effectiveness of mindfulness, cognitive-behavioral techniques, and vestibular rehabilitation. Otolaryngology--Head and Neck Surgery, 145(1), 117-124.
Nyanaponika Thera, N. (1972). The Power of Mindfulness. San Francisco, CA: Unity Press.
Olafsen, A. H. (2017). The implications of need-satisfying work climates on state mindfulness in a longitudinal analysis of work outcomes. Motivation and Emotion, 41, 22–37. DOI 10.1007/s11031-016-9592-4
Olendzki, A. (2009). Mindfulness and meditation. In F. Didonna (Ed.), Clinical handbook of mindfulness (pp. 37–44). Springer Science + Business Media.
Olendzki, A. (2014). From early Buddhist traditions to Western psychological science. Edt. Amanda Ie, Christelle T. Ngnoumen, Ellen J. Langer, The wiley blackwell handbook of mindfulness. Wiley Blackwell.
Özyeşil, Z. (2011). Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeylerinin bilinçli farkındalık kişilik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Shahrokh N, Hales R (2003) American Psychiatric Glossary. 8th edition, American Psychiatric Publishing, Washington, DC.
Shapiro SL, Carlson LE, Astin JA et al (2005) Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology 62: 373-86.
Siegel, R. D., Germer, C. K., & Olendzki, A. (2009). Mindfulness: What is it? Where did it come from? In F. Didonna (Ed.), Clinical handbook of mindfulness (pp. 17–35). Springer Science + Business Media.
Süslü, S. (2020). “Dijitalleşen Dünyada Mindful Kalmak”, Pozitif Yaşam Dergisi – Mindfulness Farkındalıklı Bir Yaşam İçin, Sayı: 2020, No:1, Doğan Burda Dergi Yayıncılık, İstanbul.
Teasdale, J. D. – Segal, Z. V. – Williams, J. M. G. – Ridgeway, V. A. – Soulsby, J. M. – Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(4), 615-623. DOI: 10.1037//0022-006X.68.4.615
Turner, M. D. (1999). Conflict, environmental change, and social institutions in dryland Africa: Limitations of the community resource management approach. Society & Natural Resources, 12(7), 643-657.
Türk Dil Kurumu, (2021). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: 18.06.2021, (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts).
Tingle, J. K. (2011). The relationship between organizational trust and mindfulness: An exploration of ncaa division ııı athletic departments (Yayın Numarası 3473389). (Doktora Tezi, The University Of Texas).
Uzun, B. (2020). “Mindfulness Bir Eylem Mİ, Bir Zihin Süreci Mi?”. www.bilgeuzun.com/publications. Son Erişim Tarihi: 28.07.2023.
Wang, S. (2005). A conceptual framework for integrating research related to the physiology of compassion and the wisdom of Buddhist teachings. In P. Gilbert (Ed.), Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy (pp. 75–120). London: BrunnerRoutledge.
Watson, J.B. (1925) Behaviorism. W.W. Norton & Company, Inc., New York.
Wolf, C., & Serpa, J. G. (2015). A clinician's guide to teaching mindfulness: the comprehensive session-by-session program for mental health professionals and health care providers. New Harbinger Publications.
Yılmaz E, Kavak F. (2020). Effects of Mindfulness-Based Psychoeducation on the Internalized Stigmatization Level of Patients With Schizophrenia. Clinical Nursing Research. 2020;29(7):496-503. doi:10.1177/1054773818797871
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Turkish Management Review
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.